7 mitów o ADHD

Uwaga! Dzisiaj zaczniemy zagadką. Wczytaj się w poniższe słowa i zgadnij, kogo dotyczą.

Człowiek o wielu twarzach i jeszcze większej liczbie myśli, kiedy ludzie usłyszeli o jego diagnozie, wielu było podekscytowanych, wiedząc, że jest "jednym z nas", podczas gdy inni byli jak... "tak, wiedziałem to przez te wszystkie lata".

Zasugerował nawet, że jedna z najsłynniejszych jego ról - detektyw Ace Ventura - jest ucieleśnieniem ADHD: “Ace Ventura is about a guy with a lot of animal focused hyperfixations who was able to overcome executive dysfunction by rocking the ‘loveable idiot’-stereotype and who is physically unable to slow down or he will die (at least that’s what his inner voice seems to shout)”.

Ma zabawne przemyślenia na temat ADHD: "Na mojej karcie zawsze było napisane: 'Jim kończy pierwszy, a potem przeszkadza innym uczniom'". Wiecie już, kim jest opisywana osoba?

Oczywiście! To znany aktor, Jim Carrey, którego diagnoza ADHD pojawiła się bardzo wcześnie.

Zespół Deficytu Uwagi z Nadpobudliwością, znany jako ADHD, to zaburzenie neurologiczne, które dotyka wielu dzieci na całym świecie. Praca z dziećmi zdiagnozowanymi ADHD może stwarzać unikalne wyzwania. Dzięki odpowiednim strategiom i zrozumieniu, możesz pomóc tym dzieciom odnieść sukces zarówno w środowisku szkolnym, jak i społecznym. W tym artykule omówimy mity związane z ADHD i podpowiemy, jak pracować z uczniami i uczennicami z ADHD. Zrozumienie ADHD jest szalenie istotne, aby zapewnić właściwe wsparcie i zrozumienie osobom z tym zaburzeniem oraz pomagać im rozwijać skrzydła.

Istnieje wiele mitów i nieporozumień dotyczących ADHD (Zespołu Deficytu Uwagi z Nadpobudliwością), które mogą wprowadzać w błąd i prowadzić do nieprawidłowego rozumienia tego zaburzenia. Oto kilka często występujących mitów:

1. ADHD to wymysł, dzieci z ADHD po prostu "przesadzają"

To jeden z najbardziej rozpowszechnionych mitów. ADHD to rzeczywiste zaburzenie neurologiczne, które zostało potwierdzone naukowo. Nie jest to wynik złego wychowania czy lenistwa. Osoby z ADHD nie przesadzają ani nie symulują swoich trudności. Zaburzenie wpływa na ich zdolność koncentracji, kontrolę impulsów i funkcjonowanie codzienne. Jak mówi Gabor Maté, który jest znanym lekarzem i autorem, który specjalizuje się w badaniach nad ADHD oraz innymi problemami zdrowotnymi i psychicznymi, "ADHD jest często wynikiem skomplikowanych czynników genetycznych, środowiskowych i neurobiologicznych. To nie jest wina ani wynik lenistwa czy złego wychowania.

2. Dzieci z ADHD są zawsze nadpobudliwe, a wszystkie dzieci nadpobudliwe mają ADHD

ADHD ma różne podtypy, a nie wszystkie dzieci z tym zaburzeniem są nadpobudliwe. Niektóre mogą wykazywać głównie objawy trudności w koncentracji. Nadpobudliwość może być wynikiem różnych czynników, niekoniecznie ADHD. Diagnoza ADHD powinna być ustalana przez specjalistę na podstawie kompleksowej oceny.

3. Dzieci z ADHD nie mogą się skoncentrować na niczym

To nieprawda. Chociaż osoby z ADHD mogą mieć trudności z długotrwałą koncentracją, są w stanie skupić się na czymś, co ich interesuje lub angażuje ich uwagę. Jak pisze Gabor Mate, "ADHD nie jest problemem 'braku uwagi', ale problemem 'niewłaściwej uwagi'. Chodzi o to, że osoby z ADHD często skupiają się na tym, co nie jest istotne, i mają trudności z koncentracją na tym, co ważne."

4. ADHD dotyka tylko chłopców

To mit. ADHD może występować zarówno u dziewcząt, jak i u chłopców. Jednak u dziewcząt często jest niediagnozowane lub diagnozowane później, ponieważ częściej wiąże się z zaburzeniem koncentracji, które jest trudniejsze do wykrycia.

5. ADHD znika wraz z wiekiem ADHD

To zaburzenie, które może towarzyszyć osobie przez całe życie. Jednak objawy i trudności mogą ewoluować i zmieniać się w miarę dorastania i rozwoju. Gabor Mate uważa, że choć ADHD jest trudnym wyzwaniem, można nim zarządzać i leczyć je skutecznie. Terapie behawioralne, farmakoterapia i inne narzędzia mogą pomóc osobom z ADHD funkcjonować lepiej w życiu codziennym.

6. Leki na ADHD bardziej szkodzą niż pomagają

Sporo badań dowodzi, że leki przepisywane na ADHD, takie jak metylofenidat czy amfetamina, nie powodują uzależnienia u osób z tym zaburzeniem. Kiedy są stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza, pomagają w kontrolowaniu objawów. Oczywiście leki nie rozwiążą problemu. "ADHD można zarządzać i leczyć skutecznie, ale istotne jest indywidualne podejście i uwzględnienie unikalnych potrzeb każdej osoby z tym zaburzeniem”, jak pisze cytowany już wcześniej Gabor Mate.

7. Dzieci z ADHD nie mogą osiągać sukcesów

To wyjątkowo krzywdzący mit. Wielu ludzi z ADHD odnosi sukcesy w różnych dziedzinach życia, w tym w edukacji, karierze zawodowej i życiu osobistym (jak wspomniany na początku artykułu Jim Carrey). Dalej cytując Mate: "Osoby z ADHD często mają ogromny potencjał kreatywny i intelektualny, który może być źródłem wielkich osiągnięć, jeśli zostanie właściwie ukierunkowany."

Wyobraźmy sobie zatem, że mamy w klasie Ewelinkę bądź Wojtka, którzy cierpią na ADHD. Jak możemy im i sobie pomóc?

Przede wszystkim ważne, aby zrozumieć, że nasi uczniowie z ADHD potrzebują wsparcia, zrozumienia i narzędzi do radzenia sobie z objawami, a nie wyłącznie krytyki czy prób wymuszania 'normalności'. Należy zaakceptować fakt, że nie będą miały tak długiego czasu koncentracji czy tak długich możliwości pozostania w bezruchu, jak uczniowie pozostający w normie. Poza akceptacją nauczyciela, ważną pracą jest też wzmacnianie ucznia i pomaganie mu akceptować siebie. Gabor Maté podkreśla, że zrozumienie i empatia są kluczowe w pracy z osobami z ADHD, a leczenie powinno uwzględniać zarówno aspekty biologiczne, jak i psychologiczne tego zaburzenia.

Niezwykle ważne jest też dostosowanie swojej metody nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia. Spróbuj różnych podejść i zidentyfikuj, które metody są dla danego ucznia najskuteczniejsze.

Niewątpliwie pomogą mu poniższe wskazówki.

• organizacja pracy: organizuj zadania i materiały w jasny i uporządkowany sposób. Ewelinka i Wojtuś mogą mieć trudności z utrzymaniem porządku w swoim otoczeniu i planowaniem, więc pomagaj im w organizacji. Możesz używać kolorowych markerów, segregatorów i kalendarzy, aby pomóc w dotrzymywaniu terminów i wypełnianiu zadań;

• krótsze sesje nauki i częstsze przerwy: dłuższe lekcje mogą być wyjątkowo trudne dla Ewelinki. Dlatego zaleca się przełamywanie długich zajęć krótkimi przerwami na rozluźnienie się i rozprostowanie nóg. Podczas tych przerw można wykonywać krótkie ćwiczenia fizyczne, które pomogą w redukcji nadmiernego nagromadzenia energii (tzw. brain breaks). Częsta zmiana aktywności z dynamicznych na statyczne, zmiany modulacji tonu, pomocy dydaktycznych, miejsca nauki (ławka, dywan, stanie, siedzenie, pary, grupy, indywidualnie) na pewno korzystnie wpłyną na zaskarbianie uwagi mózgu naszego Wojtusia;

• rozwijanie umiejętności zarządzania czasem: ucz Wojtka używania kalendarzy, notatek i listy rzeczy do zrobienia, pokazuj organizery wiedzy np. mapy myśli czy notatki skeczowe;

• jasne instrukcje, często powtarzane (uczeń mógł nie skupić się na nich za pierwszym razem) i przewidywalna struktura zajęć: podawaj jasne i proste instrukcje. Wprowadź rutyny w swoje zajęcia, używając podobnego rozpoczęcia, momentów głównej części i podsumowania. Umożliwia to Ewelince i Wojtkowi lepsze zrozumienie i śledzenie przebiegu lekcji;

• wsparcie rodziców: współpracuj z rodzicami Eweliny i Wojtka. Zapytaj ich o sugestie dotyczące pracy w domu i zastosowania efektywnych strategii w środowisku szkolnym.

• przede wszystkim jednak cierpliwość, akceptacja i empatia: najważniejszą rzeczą jest okazanie Wojtkowi i Ewelinie cierpliwości i zrozumienia. Uczniowie z ADHD mogą mieć trudności z kontrolą nad swoimi emocjami, dlatego ważne jest, aby być empatycznym i wspierać ich w trudnych momentach. Nagradzaj ich pozytywne zachowanie i osiągnięcia. To może być motywacja do dalszej pracy nad koncentracją i do nauki.

• pamiętaj, że nie na wszystko masz wpływ - niektórych zachowań nie unikniesz ani nie przewidzisz. Szukaj wsparcia i kontaktuj się ze specjalistami. Korzystaj z opinii i diagnozy poradni pedagogiczno-psychologicznej.

Pracowanie z uczniami z ADHD może być często nie lada wyzwaniem, jednak dzięki zrozumieniu i odpowiednim strategiom, można pomóc im rozwijać swoje umiejętności językowe i osiągać sukces na lekcjach angielskiego. My, jako nauczyciele i nauczycielki, uczymy się za to uczyć w bardzo efektywny, dynamiczny i różnorodny sposób, poszerzając przy tym swój warsztat. Żegnając się z mitem ‘normalności’ klasy, witamy nowe możliwości i ciekawe wyzwania.

Życzę Wam życzliwego i ciekawego podejścia do swojej pracy!

Beata Wysocka