Jak nauczyciel może radzić sobie z frustracją i wypaleniem zawodowym?

Przyczyny wypalenia – poznaj je i postaraj się zrozumieć

Przyczyn wypalenia zawodowego jest tyle, ile osób na nie cierpiących. Nie ma jednej przyczyny, nie ma zamkniętego katalogu powodów. U każdej osoby przebiega to nieco inaczej, inny jest układ czynników, które decydują o tym, że w pewnym momencie tracimy motywację, poczucie sensu, chęci do działania.

Wypalenie w zawodzie nauczyciela może być skutkiem przepracowania, przebodźcowania, zbyt dużej liczby obowiązków, nad którą się nie panuje, ale i wynikiem powtarzalności i schematyczności podejmowanych działań. Powodów można wskazać znacznie więcej: niedostosowanie warunków pracy do potrzeb zarówno uczniów, jak i nauczycieli, zbyt niskie wynagrodzenia w stosunku do nakładu pracy, brak wsparcia metodyków i doświadczonych dydaktyków, przeładowany program itd. Dzisiaj jednak chcielibyśmy się skupić na dwóch przyczynach wypalenia zawodowego, na które nauczyciel czy lektor ma realny wpływ: przepracowanie i schematyzm pracy.

Wypalenie zawodowe u nauczycieli a organizacja własnej pracy

Bardzo dużym problemem, który przyczynia się do wypalenia zawodowego u nauczycieli i lektorów, jest poczucie przytłoczenia obowiązkami, ich masowe narastanie, a w konsekwencji trudności w zarządzaniu czasem. Jak przerwać to błędne koło? Przede wszystkim spróbować wygospodarować czas na analizę. Może to brzmi paradoksalnie, ale kiedy spróbujesz, szybko zobaczysz efekty.

• Spróbuj podsumować swój tydzień, porównaj plan wyjściowy z tym, co realnie udało ci się zrobić; doceń zrealizowane działania, ale również zastanów się, dlaczego niektóre plany nie posunęły się do przodu. Spojrzenie z lotu ptaka na tydzień może pomóc dostrzec luki w planowaniu i możliwości poprzestawiania obowiązków tak, aby praca była bardziej efektywna.

• Prowadź dziennik, zapisuj w nim swoje sukcesy i to, co można było zrobić lepiej. Spróbuj zapisywać już gotowy pomysł na to, nad czym trzeba popracować, a sukcesom daj wybrzmieć, aby motywowały Cię na przyszłość.

• Postaw na listę zadań, organizer, rozbudowany kalendarz (ścienny, zeszytowy, elektroniczny – w zależności od preferencji), dzięki niemu łatwiej będzie Ci kontrolować, co, jak i kiedy możesz zrobić. Da Ci to również pole do tworzenia dalekosiężnych planów.

• Zainspiruj się – na Early Stage Universe znajdziesz masę podpowiedzi dotyczących programów, które ułatwią życie lektora, przyspieszą pracochłonne zadania, pozwolą lepiej organizować odpisywanie na maile itp.

Więcej podpowiedzi znajdziesz tutaj: https://universe.earlystage.pl/universe/jak-zadbac-o-siebie-i-nie-spalic-sie-w-pracy-nauczyciela

Walka z własnymi słabościami

Nasz mózg lubi chodzić na skróty, automatyzować, odtwarzać, powtarzać znane zachowania. Niestety, nie działa to pozytywnie na naszą motywację. W pracy lektora ryzyko popadnięcia w utarte ścieżki nauczania, model prowadzenia zajęć, przedstawianie konkretnych tematów w wypracowany sposób jest bardzo duże. Na początku, kiedy wreszcie czujemy się pewnie ten automatyzm działa na naszą korzyść. Z czasem jednak, jeśli nic w naszej nauczycielskiej praktyce nie zmieniamy, schemat przyczynia się do wypalenia zawodowego, braku motywacji, poczuciu odtwórczości, bo przez kilka lat, w kilku grupach wykonujesz tę samą zabawę… W jaki sposób działać prewencyjnie? Oto kilka przykładowych wskazówek!

• Poproś uczniów o feedback, zaproponuj im krótką i prostą ankietę, pozwól się wypowiedzieć. Jeśli twoimi uczniami są maluchy, możesz to zrobić w formie zabawy, ale takie szczere wypowiedzi, co dzieciom się podobało, a co nie, to bezcenna informacja i motywacja do pracy nad własnym warsztatem.

• Zaproś na hospitację kolegę lub koleżankę, poproś o opinie dotyczące twojego modelu prowadzenia zajęć. Otwórz się na dyskusję, spróbuj spojrzeć na własne zajęcia oczami innej osoby, a może nawet ucznia. Taka zmiana spojrzenia może ci bardzo dużo powiedzieć.

• Postaraj się zbudować w swoim środowisku wspólnotę nauczycieli, lektorów – wspólnie możecie się inspirować, motywować do działania, wymieniać pomysłami, inspiracjami, spostrzeżeniami.

Zadbaj o swoje miejsce pracy

W szkole spędzamy ogromną liczbę godzin. Warto więc zadbać, aby przestrzeń, w której funkcjonujemy, była nam przyjazna. Można ją oswoić za pomocą ulubionego kubka do herbaty, aromatycznej kawy, doniczkowej roślinki lub innych drobiazgów. Może się to wydawać banalne, natomiast wiele tego typu drobnych gestów może uczynić nasze miejsce pracy przyjemniejszym. Łatwiej w nim znosić różnego rodzaju trudności, także stres, i cieszyć się nawet najmniejszymi sukcesami!