W tym roku wrześniowe powroty do szkół dla wielu dzieci stanowić będą niezwykłe wydarzenie. Po miesiącach spędzonych z dala od kolegów i koleżanek krótko przed wakacjami miały okazję spotykać się przez kilka tygodni w nieco wyjątkowych okolicznościach, po okresie nauki zdalnej spowodowanej pandemią. Dla wielu był to czas intensywnego nadrabiania materiału, zaliczania zaległych partii materiału, a także okres wyczekiwania na zbliżające się lato. Prawdziwy powrót do stacjonarnej nauki następuje właśnie teraz.
Nawet w sprzyjających warunkach powrót do szkoły po dwumiesięcznej przerwie wakacyjnej bywa małą rewolucją w życiu dziecka. W sytuacji pandemii, gdy izolacja była jeszcze dłuższa, adaptacja do szkolnej rzeczywistości może stanowić większe wyzwanie. Dla części uczniów ostatnie miesiące były wyjątkowo trudne, w niektórych przypadkach związane z obciążającymi emocjonalnie przeżyciami oraz zachwianiem poczucia bezpieczeństwa. Wszystkie te przeżycia uczniowie przyniosą ze sobą do szkoły, czyniąc pierwszy okres roku szkolnego wyjątkowym wyzwaniem dla nauczycieli, aby zapewnić im warunki i czas niezbędny do oswojenia się z nową szkolną rzeczywistością.
Dlatego, planując zajęcia na najbliższe tygodnie, warto przewidzieć nieco więcej czasu na ponowne przystosowanie się uczniów do nauki stacjonarnej. Jednocześnie niezwykle ważne w tym okresie może okazać się zadbanie o ponowną integrację grupy rówieśniczej, zadbanie o poczucie przynależności, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasad bezpieczeństwa. Przez ten czas proponujemy wstrzymać się od wystawiania ocen (chyba że tych dobrych 😊), zlecania pracochłonnych prac domowych czy planowania sprawdzianów – dajmy dzieciom czas na przywyknięcie i ponowne wdrożenie się do nauki.
Pośród rzeczy, które warto ponownie omówić z dziećmi na najbliższych zajęciach, z pewnością powinny się znaleźć sprawy związane z organizacją pracy na lekcjach. Proponujemy sporządzenie kontraktu z uczniami, nawet jeśli już kiedyś taki zawieraliście. Dzięki temu zyskacie okazję na ustalenie (lub renegocjację 😉) zasad współpracy, a jednocześnie będzie to doskonała sposobność do omówienia tego, co dla każdej ze stron jest ważne.
Możecie w nim zawrzeć między innymi ustalenia dotyczące przygotowania do zajęć, na przykład obowiązek przynoszenia podręczników i zeszytów ćwiczeń lub regularnego powtarzania słownictwa. Określ jednorodne zasady oceniania. Jednocześnie, dobrze jest zamieścić kilka zapisów będących inicjatywą samych uczniów. Pozwól im wyrazić swoje oczekiwania i jeśli są wśród nich takie, które pozwolą się włączyć do reguł obowiązujących na zajęciach, to koniecznie powinny się tam znaleźć. Piątki wolne od testów lub środa bez prac domowych nie zdezorganizują tak bardzo zajęć, jeśli z drugiej strony zyskasz zapewnienie, że dzieci będą pracowały systematycznie w określonym zakresie materiału.
Opracujcie swój kontrakt w wersji papierowej, najlepiej podczas prac grupowych. W przypadku większych klas możesz podzielić uczniów na zespoły odpowiedzialne za opracowanie poszczególnych punktów umowy. Powieście gotowy kontakt w widocznym miejscu, tak by każdy w dowolnym momencie mógł do niego wrócić.
Nastroje dzieci oraz atmosfera panująca na zajęciach istotnie wpływa na to, w jaki sposób uczniowie postrzegają nie tylko nauczyciela, ale i przedmiot nauczania. Przyjazne otoczenie, poczucie przynależności oraz akceptacji, odgrywają ważną rolę w podtrzymywaniu motywacji, a także skuteczności nauki. Pamiętaj, że w pierwszych dniach szkoły kształtują się postawy i stosunek do konkretnych lekcji, które później towarzyszyć Wam będą przez wiele miesięcy współpracy. Warto zatem zwrócić szczególną uwagę na to, jakie będą te pierwsze wrażenia wyniesione z zajęć.
Choć wydawać by się mogło, że trudno jest wpływać na cudze emocje, w rzeczywistości jako nauczyciel masz wiele narzędzi, które pozwolą Ci zadbać o odpowiednią atmosferę w Twojej klasie:
Okres nauki zdalnej, a następnie dwumiesięczna przerwa wakacyjna, niespecjalnie sprzyjają pamiętaniu tego wszystkiego, czego dzieci nauczyły się w poprzednim roku. Po pierwszych lekcjach wprowadzających warto jest przeprowadzić diagnozę edukacyjną, aby móc lepiej odpowiedzieć na bieżące potrzeby uczniów. Jej wynik to bardzo cenna informacja zarówno o stanie wiedzy grupy, jak i indywidualnych potrzebach dzieci. Pamiętaj, że dostrzeżenie i zaadresowanie pewnych trudności dziś, to inwestycja w kolejne miesiące i lata nauki.