Pierwsze dni września stawiają przed nauczycielami dodatkowe wyzwania. Organizacja pracy w nowym roku szkolnym, ustalanie zasad współpracy z poszczególnymi grupami, czy wreszcie wprowadzenie uczniów do codzienności szkolnej to sprawy, które wymagają szczególnej uwagi. W roku szkolnym 2021/2022 trzeba dodatkowo zmierzyć się z trudnościami relacyjnymi, które są pokłosiem przedłużającego się okresu izolacji uczniów i nauczania zdalnego. Wychodząc naprzeciw licznym pytaniom dotyczącym tego, w jaki sposób pomóc uczniom na nowo zaaklimatyzować się w szkole, przygotowaliśmy kilka propozycji. Zapraszamy do lektury!
Początki nauki zdalnej stanowiły ogromną nowość dla uczniów i nauczycieli. Nagle nawet zwyczajne lekcyjne działania – np. praca w grupach – stanowiły początkowo technologiczne wyzwanie. Na szczęście okazało się, że i temu można zaradzić. Komunikatory umożliwiały dzielenie uczniów na grupy, a kreatywni nauczyciele wymyślali kolejne sposoby na wzbudzenie zaangażowania uczniów.
Niestety (a może na szczęście?) nic nie jest w stanie zastąpić kontaktu face to face. Sieć stanowiła zarówno możliwość kontaktu, jak i barierę. I choć lekcje mogły zostać przeprowadzone bardzo efektywnie, to brakowało w tym wszystkim czegoś bardzo ważnego – zwykłego, codziennego kontaktu. Luźnych rozmów na przerwach, czy zwyczajnego przebywania w towarzystwie koleżanek i kolegów.
Powrót do szkół przypadł z kolei w okresie zbliżającego się zakończenia roku szkolnego. Zarówno uczniowie, jak i nauczyciele, starali się maksymalnie wykorzystać te ostatnie tygodnie letniego semestru. Rozluźnienie więzi w grupie rówieśniczej oraz dwumiesięczna przerwa wakacyjna postawiły nam zatem nowe wyzwanie – zadbanie o integrację i oswojenie uczniów z nową-starą rzeczywistością.
Planując lekcje na pierwsze tygodnie zimowego semestru, warto postarać się włączyć możliwie dużo ćwiczeń i aktywności sprzyjających pracy grupowej i ponownemu poznaniu się uczniów. Może być to wspólne przygotowanie prezentacji na zadany temat, dialogów lub nawet niewielkich inscenizacji. Świetnie sprawdzą się również nieco luźniej związane ze szkołą zabawy. Pierwszym z proponowanych przez nas ćwiczeń będzie zabawa w detektywów Guess who.
Poproś uczniów, by każdy z nich krótko uzupełnił kilka przygotowanych zdań. Najlepiej jeśli uda się je przygotować wcześniej i rozdać dzieciom gotowe do wypełnienia kopie. Przykładowe zdania mogą wyglądać następująco:
· My hair is…
· I like eating…
· My favourite colour is…
· Name three things you like doing:
· Name three things you don’t like doing:
Doskonale będzie, jeśli i Ty weźmiesz udział w zabawie i także odpowiesz na kilka pytań o sobie. Zbierz wypełnione kartki, starannie wymieszaj i kolejno odczytuj udzielone odpowiedzi. Zadaniem grupy będzie wskazanie jak największej liczby autorów odpowiedzi, znając tylko tych kilka szczegółów. Ile razy się udało? A może jest pośród Was prawdziwy detektyw, który miał rację za każdy razem?
Podczas odbudowywania relacji w grupie warto postawić na odnajdowanie pozytywnych cech. Ćwiczeniem, które może pomóc zastanowić się, dlaczego kogoś warto lubić może być zabawa z wykorzystaniem tzw. Positive jar.
Poproś uczniów, aby każdy przyniósł do szkoły niewielki pojemnik. Umownie nazywamy go co prawda słoikiem, ale dla bezpieczeństwa może to być plastikowy pojemnik np. po twarożku. Każdy pojemnik podpisujemy imieniem właściciela. Przygotujcie również nieduże karteczki, tak by każdy miał ich tyle, ilu kolegów oraz koleżanek ma w grupie.
Przygotowane Positive jars możecie ustawić w wybranym miejscu sali lub przekazywać w taki sposób, by każde dziecko miało okazję wrzucić swoją karteczkę do pojemnika. Zadanie polega na tym, by napisać na karteczce jedną lub więcej rzeczy, za które lubi się daną osobę, a następnie wrzucić karteczkę do jej pojemnika. Na pewno o każdym da się powiedzieć coś miłego! Na koniec każde dziecko otrzyma swój pojemnik pozytywnych myśli, które z pewnością sprawią mu wiele radości.
Nic tak dobrze nie buduje poczucia więzi jak wspólne zainteresowania i podobieństwa. Mogą one stanowić świetny zaczątek dyskusji, a nawet klasowych przyjaźni. Dlatego proponujemy proste ćwiczenie, które może dać początek grupowym rozmowom na wybrane przez uczniów wspólne tematy.
Przygotuj listę ogólnych stwierdzeń obejmujących cały szereg cech oraz wyrażających preferencje i zainteresowania. Kilka przykładów zamieszczamy poniżej:
· I like reading books.
· I think reading is more interesting than watching a movie.
· I am afraid of spiders.
· I have a collection of something interesting.
· I prefer winter to summer.
· I belong to Gryffindor / Ravenclaw / Hufflepuff / Slytherin.
· Football is my favourite sport.
· I have a pet at home.
Usiądźcie w kole lub ławkach. Odczytuj kolejno przygotowane zdania. Uczniowie, którzy uważają, że do nich pasują lub zgadzają się z ich treścią – wstają. Doskonale jeśli i nauczyciel weźmie udział w tej zabawie – to wspaniały sposób, by dać się nieco poznać swoim uczniom 😊 Starajcie się zapamiętać osoby, które odpowiadały podobnie. Na koniec możecie wybrać kilka spośród odczytanych zagadnień cieszących się największą popularnością i podzielić się na grupy tematyczne, w których będzie toczyć się dyskusja o ulubionych książkach, nietypowych kolekcjach czy sposobach na szkodniki roślin pokojowych 😉
Have fun!