Kooperacja, czyli gwiazda nauczania we współpracy

Są takie gwiazdy, które bez bisów nie schodzą ze sceny. Kooperacja to jedna z nich. Gra w zespole, dlatego świetnie rozumie ideę nauczania we współpracy. W swoim repertuarze ma same edukacyjne hity. Posłuchaj składanki: The best of!

Kooperacja, czyli multi-instrumentalistka

Kooperacja jest zawsze otwarta na działanie zespołowe. Klasa, grupa, team to jej żywioł. Z wirtuozerskim talentem angażuje się w naukę języka, inaczej nazywaną „nauczaniem we współpracy”.

Doskonale radzi sobie na kilku płaszczyznach:

• w strukturze zadania – aby je realizować i osiągnąć cel grupa składająca się z dwóch lub więcej osób musi ze sobą współpracować,

• jako forma społeczna – uczniowie pracują w małych zespołach,

• jako typ relacji – praca powiązana jest ze współdziałaniem z innymi uczestnikami, zwykle wymaga wzajemnej pomocy,

• jako motyw – podstawą kooperatywnego uczenia się są naturalne ludzkie predyspozycje do współpracy lub wspierania innych w sytuacjach, w których możliwy jest wybór między działaniem zespołowym a indywidualnym.

Kooperacja, dzięki licznym talentom, staje się metodą uzupełniająca pracę lektora poprzez stworzenie uczniom okazji do analizowania zdobytych informacji oraz ćwiczenia posiadanych umiejętności, a także sposobem na zaprezentowanie i opanowanie nowej wiedzy. Niezależnie od publiczności ;)

Nauczanie we współpracy – w czym pomaga?

Nauczanie kooperatywne, czyli nauczanie we współpracy ma sporo argumentów, żeby utrzymywać się w czołówce notowań szkolnych przebojów. Przede wszystkim:

• sprzyja rozwojowi samodzielności u uczniów,

• motywuje do podejmowania wyzwań,

• pomaga stać się odpowiedzialnym za własny proces edukacji językowej.

A to tylko początek długiej listy gwiazdorskich możliwości. Współdziałanie wspiera zaangażowanie wszystkich uczestników w realizację powierzonego zadania i ułatwia budowanie relacji w grupie. Zapewnia większe poczucie bezpieczeństwa przy jednoczesnym zminimalizowaniu stresu, ponieważ uczniowie mogą weryfikować wspólnie wypracowane rozwiązania i wychwycić potencjalne błędy jeszcze w fazie przygotowań, przed ich prezentacją na tle klasy. Taki mechanizm staje się narzędziem efektywnej nauki, zastępując wyłapywanie ewentualnych potknięć dopiero na forum. Ponadto kooperacja kształci umiejętność komunikowania się, zachęca do otwartej dyskusji, uczy tolerancji, życzliwości i przestrzegania zasad dobrej współpracy. Nawet na najmniejszej scenie świata mobilizuje do podejmowania nowych wyzwań. Wyjątkowo skutecznie.

Nauczanie kooperatywne z perspektywy lektora

Poza wachlarzem zalet kooperacja w akcji oznacza pracę w „szczególnych warunkach”. Warto wziąć je pod uwagę planując aktywności na zajęciach. Z perspektywy lektora kooperatywne nauczanie wiąże się bowiem z ograniczeniem kontroli i przewidywalności grupy, wymaga poświęcenia uwagi nie tylko celom dydaktycznym, ale również społecznym. Dodatkowo osłabia rolę współzawodnictwa, wymaga większego zaangażowania czasu w przygotowywanie zajęć i przyczynia się do tego, że w klasie jest głośno. Z drugiej strony – taka atmosfera to inkubator świetnych pomysłów, przepustka do efektywnej nauki języka obcego.

Nauczanie kooperatywne – przykładowe ćwiczenia

Teraz możesz śmiało zakasać rękawy i wywołać kooperację na środek klasy. Jak wykorzystać jej potencjał? Oto przykłady kooperatywnych zadań dla czterech umiejętności. Czytanie na pierwszy ogień!

Jigsaw. W rundzie pierwszej uczniowie podzieleni na małe grupy fokusowe czytają przydzielony im fragment tekstu, omawiają go i stają się ekspertami swojej porcji materiału – każda drużyna otrzymuje inny tekst. W rundzie drugiej uczestnicy zabawy mieszają się, tworzą nowe grupy, po czym wspólnie rozwiązują zadania, używając informacji z każdego fragmentu tekstu. Jak sobie poradzą? Bez trudu wyczytasz to z ich twarzy ;)

Switch or Trade, czyli pisanie w akcji. Uczniowie pracują w grupach 4-osobowych podzielonych na dwie pary. Jedna osoba w każdej parze pisze, a druga daje feedback i wspiera partnera. Gdy powiesz „Switch” – uczniowie wewnątrz każdej pary zamieniają się rolami. Na hasło „Trade” – uczestnicy gry zamieniają się kartkami z drugą parą w grupie i kontynuują zadanie. Używaj komend “Switch” i “Trade” losowo, aby utrzymać zaangażowanie uczniów na wysokim poziomie. Zobaczysz, spiszą się na medal ;)

Generating Questions do słuchania. Uczniowie słuchają nagrania, po czym w parach piszą do niego pytania na zrozumienie. W kolejnym kroku wymieniają się pytaniami z inną dwuosobową drużyną i odpowiadają na nie. Na końcu dzielą się swoimi odpowiedziami, weryfikując wszystkie informacje. To doskonała okazja, żeby bez reszty zamienić się w słuch ;)

Quiz-Quiz-Trade wspierający mówienie. Każdy uczeń dostaje jedną kartę z pytaniem. Przed rozpoczęciem zabawy upewnij się, że wszyscy rozumieją ich znaczenie. Uczniowie chodzą po klasie i na Twój znak łączą się w pary. Zadają sobie nawzajem pytania i odpowiadają na nie. Następnie wymieniają się kartami i szukają nowych partnerów. W tym wypadku – im bardziej są rozmowni, tym lepiej ;)

Gromkie brawa

Jeśli zastanawiasz się, co zrobić, żeby kooperatywne nauczanie zakończyło się sukcesem – dokładnie zastanów się nad celem każdej aktywności i zaplanuj wszystkie jej etapy. Zanim zaczniesz przydzielać zadania dotyczące treści kursu, zadbaj o integrację uczniów, daj im czas na poznanie się. Zorganizuj swoją klasę w taki sposób, aby umożliwić pracę w parach i małych grupach. Przy dzieleniu uczniów na poszczególne teamy weź pod uwagę różne kwestie (poziom, cechy charakteru, sympatie i antypatie) w zależności od celu danego zadania. Pokaż narzędzia do dawania konstruktywnego feedbacku, np. TAG: Tell a complement (powiedz coś miłego), Ask a question (zadaj pytanie), Give suggestion for improvement (powiedz, co można poprawić). Upewnij się, że uczniowie znają zasady pracy i że wszyscy są odpowiedzialni za efekt końcowy. Obserwuj grupę w trakcie wykonywania zadań, dawaj feedback, w razie potrzeby przerwij aktywność, aby wyjaśnić wszystkie wątpliwości. Konsekwentnie trzymaj się swojego planu, a bisy masz gwarantowane!

Autorka: Dorota Ścisłowska, dyrektorka metodyczna ds. EdTech

Artykuł pochodzi z magazynu Teachers’ Universe, który tworzymy z myślą o nauczycielach, metodykach i (przyszłych) właścicielach szkół językowych. Cały numer pobierzesz za darmo TUTAJ.