W jaki sposób ćwiczyć uwagę uczniów?

Uwaga uczniów jest zmienna – czasem może wynikać z niedopasowanego do grupy rozłożenia materiału, a czasem z indywidualnych przyczyn – np. stanu zdrowia ucznia, niewyspania, przeżywania trudnych emocji. Jednak nawet w tych trudniejszych momentach nauczyciel może pomóc uczniom nakierować uwagę na odpowiednie tory. Podpowiadamy zatem, jak pracować z grupą, aby utrzymać koncentrację na odpowiednim poziomie oraz jakie ćwiczenia pomogą w rozwijaniu umiejętności skupienia uwagi na realizowanych zadaniach.

Mindfulness dla dzieci

Ćwiczenie uważności, czyli mindfulness, to coraz popularniejszy sposób na wzbogacanie zajęć z uczniami. Zgodnie z wynikami najnowszych badań w tym zakresie, techniki mindfulness pozwalają na osiąganie lepszych rezultatów nauki, zwiększenie jej efektywności, poprawę zadowolenia uczniów oraz ich samopoczucia podczas zajęć. Zauważalne jest także korzystne oddziaływanie mindfulness na zachowanie grupy podczas lekcji – większe wyciszenie, umiejętność skupienia na wykonywanym zadaniu, wzrost otwartości na poznawanie nowych zagadnień i odporności na stres. Jedną z największych zalet praktykowania uważności jest to, że ćwiczenia te nie są specjalnie czasochłonne ani wymagające, co pozwala na ich swobodne wkomponowanie w plan zajęć. Nauczenie uczniów wybranych technik, pozwoli im również na kontynuowanie ćwiczeń we własnym zakresie – w domu, podczas przerw, czy nawet w czasie oczekiwania na rodziców w szkolnej świetlicy. Wystarczy zaledwie kilkanaście minut
dziennie!

Ćwiczenie na dobry początek

Dobre rozpoczęcie zajęć może determinować ich dalszy bezproblemowy przebieg. To doskonały moment na ćwiczenie, które zajmie Wam zaledwie minutę lub dwie, a zapewni odpowiednie odprężenie i przygotowanie do efektywnej pracy. Poproś uczniów, aby pozostając w pozycji siedzącej (na podłodze lub w ławkach – miejsce w zasadzie nie ma znaczenia), zamknęli oczy i skupili się na swoim oddechu. Powinien być on spokojny i miarowy. Ćwicz razem z uczniami. Weźcie głęboki wdech i spokojnie wypuśćcie powietrze. Kilka takich wdechów i wydechów pozwoli zredukować nagromadzone podczas dnia napięcia i zacząć zajęcia w bardziej pogodnym nastroju. Pamiętajcie o zasadzie pięciu „S”:
● sit up straight,
● sit still,
● sit silently,
● soft breathing,
● shut eyes.

Na zakończenie poproś uczniów, by pomyśleli o tym, jak się czują i w jaki sposób oddech wpłynął na ich samopoczucie. Prawda, że proste? Szczególnie u młodszych dzieci (choć i starsze równie chętnie mogą angażować się w tę zmienioną formę – musisz tylko dobrze wyczuć grupę) proponujemy zastosowanie wariacji „płetwa rekina”. Dzieci siedząc podobnie jak w wersji podstawowej przykładają dłoń prostopadle do czoła, na kształt rekiniej płetwy. Zamknijcie oczy i powoli przesuwając płetwę-dłoń ku nosowi wydychajcie powietrze z dźwiękiem „shhh”. Z wdechem nosem, płetwa wędruje na swoją pierwotną pozycję. Powtarzamy. Po takim wstępie aż chciałoby się wspólnie zaśpiewać „Baby shark”!

Oddychanie kolorem dobrego samopoczucia

Z pewnością z doświadczenia znasz taką sytuację, gdy niektóre dzieci mają kiepski humor i czasem ten zły nastrój udziela się pozostałym członkom grupy. Takie niezbyt pogodne nastawienie nie pomaga im w nauce. Dzieci nie zawsze jednak będą umiały właściwie nazwać swoje emocje, dlatego możesz wykorzystać naszą kolejną propozycję ćwiczenia, aby podczas krótkiej, kilkuminutowej przerwy, poprawić samopoczucie uczniów. To z pewnością nie będzie czas zmarnowany, bo chwila poświęcona na ćwiczenie relaksacyjne pozwoli wszystkim pracować dużo efektywniej w kolejnej części zajęć.

Poproś uczniów, aby wyobrazili sobie uczucia i przypisali do nich kolory. Jaki kolor będzie miało dobre samopoczucie? Następnie pomyślcie o barwie, która zobrazuje złe emocje, stres lub złość. Teraz czas na najważniejszą część ćwiczenia. Zamknijcie oczy. Powoli wdychajcie powietrze przez nos, wyobrażając sobie jak ten kolor dobrego samopoczucia i relaksu wypełnia Wasze płuca i rozlewa się na całe ciało. Podczas wydechu natomiast, oczyma wyobraźni malujcie jak opuszcza Was barwa reprezentująca złe emocje, zabierając ze sobą cały stres, złość i niezadowolenie. Powtórzcie tę sekwencję kilkukrotnie, by pozbyć się smutków i odzyskać pozytywne nastawienie.

Tablica marzeń i pozytywnych emocji

Dużo łatwiej dążyć do celu, gdy się go określi i zwizualizuje. Takim ćwiczeniem, które uczniowie mogą wykonać zarówno samodzielnie w domu, jak i podczas zajęć, są tablice marzeń. Zaproponuj uczniom, by na kartce umieścili ilustracje obrazujące ich zainteresowania, pasje i największe marzenia oraz cele na przyszłość. Starsi uczniowie mogą opatrzyć je podpisami lub nawet opisem tego, co chcieliby zobaczyć, zrealizować, lub o jakiej podróży marzą. Zaproponuj uczniom, by opowiedzieli swoim kolegom, co umieścili na swoich tablicach marzeń i dlaczego te właśnie elementy są dla nich ważne. Ty jako nauczyciel oczywiście także możesz przygotować własną tablicę i opowiedzieć o swoich dążeniach i zainteresowaniach. Wykonanie tablic marzeń to doskonała okazja do przemyślenia tego, co naprawdę się dla nas liczy, a także szansa na zacieśnienie więzi w grupie, lepsze poznanie się, i kto wie, może nawiązanie nowych przyjaźni, gdy nagle uczniowie odkryją wspólne zainteresowania?
Mamy nadzieję, że nasz krótki poradnik dotyczący ćwiczeń mindfulness, które można stosować podczas lekcji języka angielskiego, zachęci Was do dalszego zagłębienia się w tę tematykę i włączenie ich choć od czasu do czasu, do planu zajęć. Polecamy gorąco!