Jak pracować z tekstem podczas zajęć z języka angielskiego?

Praca z tekstem w głowach uczniów najczęściej łączy się z hasłem: nuuuuuda! W lektorach języka angielskiego może wzbudzać wątpliwości: „Czy nie lepiej zadać czytanie do domu…? Lekcję wykorzystamy na coś bardziej efektywnego…”. Jednak rzadko jest to dobre rozwiązanie. Jak sobie więc poradzić z tematem i jak pracować z tekstem podczas lekcji języka angielskiego?

Tradycyjne podejście stawia lektora na przegranej pozycji: najpierw uczniowie czytają materiał, następnie próbują odgadnąć główną myśl (rozumienie globalne), wracają do tekstu, po czym odpowiadają na pytania nauczyciela i wykonują różnego typu zadania związane z tym, co przeczytali. Wyłóżmy kawę na ławę, a raczej problemy na biurko: czy ten schemat uczy krytycznego myślenia, czy ułatwia rozumienie treści, czy wspiera utrwalanie nowego słownictwa, czy rozwija kompetencje społeczne? Odpowiedź jest jedna: NIE! Dlatego przy pracy z tekstem warto zmienić podejście i zagrać strategiami aktywizującymi.

Strategie aktywizujące podczas pracy z tekstem

1. Wizualizacja tekstu – mapy myśli i tabele

Stosuj przed, w trakcie i po przeczytaniu tekstu

Wizualizacja w formie mapy myśli i tabelek to pierwszy as, którego możesz wyciągnąć z rękawa. Rozdaj uczniom wydrukowane szablony lub poproś ich o narysowanie schematu, który będą wypełniać. Może to być chmurka z tytułem tekstu i odchodzącymi od niej liniami prowadzącymi do mniejszych chmurek z pytaniami i powiązanymi hasłami. Kolejny przykład to podzielenie kartki na trzy części: three facts I have learned, two questions I still have, one opinion I now have. Takie ustrukturyzowanie pomoże w lepszym zorganizowaniu myśli i stawianiu hipotez, także w fazie pre-readingu.

W łączeniu wiedzy już posiadanej z wiedzą zdobytą po przeczytaniu materiału pomoże tabelka KWL (I know, I want to know, I learned). Od powyższych map różni się tym, że wypełnia się ją etapami – przed i po zakończonej pracy z czytanką. W pierwszej kolumnie uczeń wpisuje to, co już wie na poruszany temat, w drugiej – czego chciałby się jeszcze dowiedzieć, a trzecią uzupełnia nowymi dla siebie informacjami z tekstu. Zrobienie takiej tabelki może być zadaniem indywidualnym, dla par lub nawet małych grup. Dla poszerzenia perspektywy – pokazania, na co uwagę zwracają inni – wprowadź wymienianie się notatkami po uzupełnieniu każdej kolumny.

2. Wyjdźcie z ławek!

Stosuj przed czytaniem tekstu

Przygotuj cztery opinie, hipotezy związane z tekstem, z którym będziecie pracować podczas zajęć. Rozwieś je w rogach sali i poproś uczniów, by stanęli przy tej, która jest im najbliższa. Grupę zebraną w każdym narożniku rozdziel na pary lub trójki i poproś o omówienie oraz uzasadnienie wyboru, a następnie prezentację poszczególnych punktów widzenia pozostałym zespołom.

Świetne w tej metodzie jest już samo wyjście z ławek, ale jej siła kryje się w połączeniu ruchu z możliwością zamanifestowania swojego stanowiska. Siedzenie na krzesłach wywołuje u dzieci i młodzieży pasywną postawę, a „stając pod sztandarem”, będą bronić własnego zdania żarliwie, więc są duże szanse na gorącą dyskusję. Oczywiście po angielsku.

3. Zaaranżuj wymianę pytań

Stosuj w trakcie czytania tekstu

Poproś o przeczytanie tekstu, stworzenie pytań do niego (które trafią w ręce innych uczniów) oraz spisanie ich na kartkach. Następnie zaaranżuj wymianę i określ czas na przygotowanie odpowiedzi na otrzymany zestaw. Taka samodzielna interakcja z materiałem pozwala go lepiej zrozumieć, daje cel i zwiększa zaangażowanie.

Ale ta niepozorna strategia jest skuteczna nie tylko dlatego, że opiera się na sensownym powodzie działania – jest w niej ukryte wyzwanie. Wszyscy w klasie będą starać się tworzyć błyskotliwe zadania, podnosząc poprzeczkę kolegom i koleżankom. Poza tym chętniej odpowiadamy, gdy pyta ktoś, z kim mamy relację niż nieznany autor podręcznika ;)

4. Debata między grupami

Stosuj po przeczytaniu tekstu

Mini debaty to strategia, która gwarantuje poruszenie :) Doskonale sprawdzi się przy streszczaniu i podsumowywaniu przeczytanego tekstu, a dodatkową korzyścią jest użycie w nich nowo poznanego słownictwa i struktur.

Zapisz temat debaty na tablicy i podziel uczniów na dwie grupy – jedna wystąpi przeciw tezie, druga będzie jej bronić. Wyznacz czas na przygotowanie argumentów, poproś drużyny o zajęcie miejsc naprzeciwko siebie, po Twojej lewej i prawej stronie, określ zasady (kolejność występowania, liczba minut przewidziana na nie) i… niech walka na argumenty po angielsku się rozpocznie!

Niezależnie od tego, na którym etapie użyjesz tych strategii, wygrasz i Ty, i uczniowie. Pobudzisz ich do refleksyjnego myślenia, a przez praktykę nauczysz czytania ze zrozumieniem i zaangażowaniem oraz nadasz całemu procesowi sens. Tylko uważaj, dzięki tym aktywizującym strategiom na pracę z tekstem Twoje grupy mogą zacząć się jej domagać ;)

A jeśli szukasz innych pomysłów do zastosowania podczas swoich lekcji języka angielskiego, zajrzyj do artykułu o 10. supermocach!