Wpływ muzyki na rozwój dziecka i skuteczność nauki języka angielskiego

O wpływie muzyki na rozwój dzieci (od okresu prenatalnego aż po nastoletni) mówi się od dawna, podkreślając związek muzyki z rozwojem i przyswajaniem wiedzy. Z jednej strony to jest super – wiedza o wpływie muzyki na ludzki umysł jest coraz bardziej rozpowszechniana; z drugiej strony, prowadzi do powstawania wielu mitów… Jednym z takich powtarzanych w kółko mitów jest twierdzenie, że najlepiej na rozwój dziecka działa muzyka klasyczna. Badania naukowe jasno wskazują, że jest inaczej. Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do lektury!

Jak muzyka wpływa na rozwój dziecka?

Na początek przyjrzyjmy się roli muzyki w rozwoju dziecka wczesnoszkolnego. W końcu wykorzystujemy ją często w pracy nauczyciela j. angielskiego. Co warto wiedzieć o wpływie muzyki na tym etapie?

Mit o wyjątkowo pozytywnym wpływie muzyki klasycznej (tak zwanym „efekcie Mozarta”) na przyswajanie wiedzy zapoczątkował szereg badań, z których większość obaliła to twierdzenie. Efektem ubocznym takich badań było odkrycie wpływu muzyki na stymulacje obu półkul mózgowych u dziecka – poprawia ona pamięć, koncentrację i umiejętności językowe.

Potwierdza to, na przykład, zbiór tekstów naukowych cytowanych przez E. Schellenberga. Co ciekawe, badacz ten podkreśla, że rodzaj muzyki rzeczywiście ma znaczenie. Nie chodzi tu jednak o efekt Mozarta, czy jakiś konkretny, uniwersalny gatunek muzyczny; muzyka musi sprawiać dziecku przyjemność, liczy się więc dobranie utworów do preferencji dziecka – pop może działać równie dobrze lub nawet lepiej niż muzyka klasyczna!

O mitach związanych z nauczaniem przeczytasz w artykule metodyczki głównej Early Stage, Beaty Wysockiej: 5 mitów o nauczaniu i dlaczego te mity to mity.

Ale wracając do muzyki…

Sprawdź też:

• Feel the music - rytmika i mindfulness [WEBINARIUM]
• Z miłości do muzyki, w której jest MOC!

Muzyka w nauczaniu języka – czy to naprawdę działa?

Metody i formy pracy z uczniami, szczególnie z tymi młodszymi, często wykorzystują muzykę – w końcu wiemy już, że wpływa ona pozytywnie na pamięć i pracę mózgu. Jednak, czy efekty słuchania muzyki rzeczywiście przekładają się na przyswajanie języka? Przyjrzymy się temu nieco bliżej.

• Felipe Pegado (2022): do nauki języka potrzebna jest ekspozycja na język, czyli, na przykład, słuchanie muzyki (ale też po prostu wypowiedzi) w danym języku.
• Maria Pino (2023) podkreśla zaś, że wiele badań udowodniło wpływ muzyki na poznawanie rytmiki języka. W efekcie, uczniowie słuchający muzyki lepiej radzili sobie z gramatyką i wymową.
• Ifeoma Omolara (2023) również przedstawia badania naukowe, które potwierdzają pozytywny wpływ słuchania muzyki w trakcie zajęć z języka angielskiego na rozwój dziecka w zakresie umiejętności mówienia i słuchania w języku angielskim.

Co więcej, wiele z powyższych badań wykazuje pozytywny związek pomiędzy słuchaniem muzyki a wykorzystaniem emocji do nauki języka angielskiego. Oczywiście, samo słuchanie muzyki nie wystarczy, ale znacząco pomoże przyswoić język.

Muzyka jako narzędzie do nauki słownictwa i gramatyki angielskiej

Efektywność muzyki w nauce słownictwa angielskiego obserwujemy już od przedszkola – jako nauczyciel(-lka) na pewno korzystasz z popularnych piosenek, takich jak „Head, Shoulders, Knees and Toes” – w końcu dzieciom łatwiej w ten sposób przyswoić nowe słówka. To zaś wynika z melodyczności piosenek – teksty rymowane, śpiewane do rytmu łatwiej zapamiętać, a samo słuchanie muzyki dodatkowo pobudza pamięć.

Równocześnie, musimy pamiętać, że ćwiczenia z muzyką często wykorzystują inne sprawdzone metody. Wracając do przykładu „Head, Shoulders, Knees and Toes”, ta piosenka łączy muzykę z ćwiczeniami ruchowymi do nauki angielskiego – dzieci wykonują do niej określony taniec z pokazywaniem poszczególnych części ciała, który jeszcze bardziej wzmacnia zapamiętywanie.

Muzyka sprawdzi się też świetnie do nauki gramatyki angielskiej. Może służyć za rozgrzewkę, moment odprężenia w trakcie zajęć, sprytne podsumowanie materiału, ale również jako główne ćwiczenie. Gdzie szukać odpowiednich piosenek? Z pomocą przyjdzie Ci YouTube oraz Spotify, chociaż w obu przypadkach warto dokładnie zweryfikować piosenki – nie chcesz, żeby były one zbyt skomplikowane.

Sprawdź też:

• Don't gramatise - czyli jak uczyć gramatyki? [WEBINARIUM]
• Grammar FUNdamentals [WEBINARIUM]

Przykłady utworów i ćwiczeń muzycznych do nauki angielskiego

Jakie proste i skuteczne piosenki możesz wykorzystać w ramach swoich zajęć z języka angielskiego? Serdecznie polecamy:

• Piosenkę „Bears like honey” do nauki angielskiego z ćwiczeniami i fiszkami do druku (darmowy materiał, więcej znajdziesz w podręczniku GRAMMAR RHYMES)
• Piosenkę “There is a toy box in my room” do nauki konstrukcji there is/there are z ćwiczeniami i fiszkami do druku (darmowy materiał, więcej znajdziesz w podręczniku GRAMMAR RHYMES)
• Piosenkę „The tractor is under the desk” do nauki przyimków miejsca po angielsku z ćwiczeniami i fiszkami do druku (darmowy materiał, więcej znajdziesz w podręczniku GRAMMAR RHYMES)
• Piosenkę „Peter and Andy are writing” do nauki czasu Present Continuous z ćwiczeniami i fiszkami do druku (darmowy materiał, więcej znajdziesz w podręczniku GRAMMAR RHYMES)
• Piosenkę „Foggy day” do nauki słownictwa związanego z pogodą z ćwiczeniami i fiszkami do wydruku
• Naszą playlistę na YouTube z piosenkami do nauki angielskiego dla dzieci
• Nasz artykuł o najpopularniejszych piosenkach po angielsku dla dzieci
• Super Simple Songs na YouTube

Jeżeli zależy Ci na profesjonalnie zaaranżowanych piosenkach do nauki angielskiej gramatyki, przygotowanych przez doświadczonych metodyków, to serdecznie polecamy nasz legendarny podręcznik GRAMMAR RHYMES – znajdziesz tam ponad 90 ścieżek dźwiękowych do nauki słownictwa i gramatyki. Sprawdź też naszą aplikację muzyczną, Early Stage MUSIC – tam również znajdziesz mnóstwo piosenek, które świetnie sprawdzą się w klasie!

Sprawdź też nasze listy ze słownictwem z różnych dziedzin – znajdziesz tam również rekomendacje piosenek do nauki słówek!

• Dni tygodnia po angielsku. Jak je pisać, czytać, zapamiętać?
• Daty po angielsku – jak je prawidłowo zapisywać i odczytywać?
• Wielkanoc po angielsku – słówka i zwroty, które warto znać

Muzyka w edukacji wielokulturowej. Jak wspiera otwartość na inne kultury?

Słuchanie różnych gatunków muzycznych to świetna okazja do poznania innych kultur – za każdym gatunkiem kryje się jakaś historia. Co więcej, jak wskazuje badanie przeprowadzone w 2023 roku przez szereg naukowców dla Empirical Musicology Review, samo słuchanie muzyki może wpływać na większą otwartość w środowisku międzykulturowym.

Dobrym przykładem jest rock‘n’roll – gatunek muzyczny, z którego znany był głównie Elvis Presley. Czy wiesz, jaki miał on wpływ na stosunki rasowe w Stanach Zjednoczonych?

Rock‘n’roll wywodził się z bluesa – gatunku utożsamianego z kulturą afroamerykańską. Dodatkowo łączył on inne gatunki muzyczne, takie jak rock czy country, kojarzone mocniej z drugą stroną medalu. W efekcie chętnie słuchali go wszyscy obywatele USA, a radiostacje, które próbowały wprowadzać segregację i nie puszczać rock‘n’rolla szybko odczuwały negatywne konsekwencje takich działań.

Kluczowy tutaj okazał się również Elvis Presley – choć sam był posądzany o rasizm, zdobył światową popularność, będąc białym mężczyzną wykonującym afroamerykańską muzykę. Tym samym, ten gatunek przyczynił się mocno do zakończenia segregacji i zmniejszenia poziomu olbrzymiego wówczas w USA rasizmu – to pokazuje, jak silny jest wpływ muzyki na otwartość na inne kultury.

Słuchanie różnych stylów muzycznych to świetna okazja na wprowadzenie kultury i historii USA do lekcji angielskiego – w końcu są one niezwykle ważne w celu zrozumienia niepisanych zasad, symboliki i skojarzeń native speakerów.

Podsumowanie

1. Muzyka pełni ważną rolę w rozwoju dziecka, pobudzając pamięć, koncentrację i zaangażowanie w naukę.
2. Wpływ muzyki na naukę języka angielskiego został udowodniony naukowo; pomaga ona lepiej przyswajać słownictwo i gramatykę oraz oswoić się z melodyką, „osłuchać się” z językiem.
3. Aby muzyka pomagała w nauce, nie musi być koniecznie muzyką klasyczną. Powinna natomiast podobać się uczniom.
4. Warto korzystać z piosenek edukacyjnych do nauki angielskiego – znajdziesz je w naszym podręczniku GRAMMAR RHYMES, aplikacji Early Stage MUSIC i na kanałach na Youtube i Spotify.

Sprawdź też:

• ABC KIT czyli zestaw pierwszej pomocy dla metodyka
• W jaki sposób ćwiczyć uwagę uczniów?
• Autorytet nauczyciela – jak go budować?
• Nastawienie na rozwój – jak wspierać je u uczniów?

Nadzór merytoryczny:

Beata Wysocka – metodyczka, trenerka umiejętności poznawczych, jogi i mindfulness dla dzieci, nauczycielka MBSR w trakcie certyfikacji. Z wykształcenia filolożka języka angielskiego i psycholożka. Zawsze pilnuje ważnych dla niej i dla Early Stage wartości – ekologii, NVC (non-violent communication, komunikacji bez przemocy), otwartości na różnorodność, a przede wszystkim cyfrowego i psychicznego dobrostanu dzieci i młodzieży. Jest współautorką podręczników do angielskiego dla uczniów Early Stage. W wolnych chwilach chodzi po górach i medytuje.

Zapraszamy też do podcastów i webinariów autorki:

➡️ Webinarium o mindfulness w edukacji
➡️ Artfully - o wykorzystaniu sztuki na zajęciach języka angielskiego
➡️ Jak uczyć myślenia (krytycznego) na lekcjach języka angielskiego

Źródła:

1. Schellenberg, E. G., & Hallam, S. (2005). Music Listening and Cognitive Abilities in 10- and 11-Year-Olds: The Blur Effect. In G. Avanzini, L. Lopez, S. Koelsch, & M. Manjno (Eds.), The neurosciences and music II: From perception to performance (pp. 202–209). New York Academy of Sciences.
2. Pegado, F. (2022). Written language acquisition is both shaped by and has an impact on brain functioning and cognition. Frontiers in Human Neuroscience, 16. https://doi.org/10.3389/fnhum.2022.819956
3. Pino, M. C., Giancola, M., & D’Amico, S. (2023). The Association between Music and Language in Children: A State-of-the-Art Review. Children, 10(5), 801. https://doi.org/10.3390/children10050801
4. Omolara, I. (2023). The method of teaching English using music. International Journal of Psychology and Pedagogical Research, 4(1), 19–26. https://igsspublication.com/index.php/ijppr/article/view/187/211
5. Quan, Yixue & Olsen, Kirk & Ma, Weiyi & Thompson, William. (2023). Openness to World Music Predicts Adaptation to a New Culture among Student Sojourners. Empirical Musicology Review. 17. 93-112. 10.18061/emr.v17i2.9239.