Tajemniczy ogród nauczania: jak obserwacje lekcji mogą wzbogacić Twój warsztat lektorski?

Pamiętam, że gdy zaczynałam pracę jako lektorka, zżerała mnie ciekawość tego, co dzieje się w innych klasach w szkole. W mojej głowie kłębiły się pytania: Jak oni sobie radzą z hałasem w klasie? Jak się poruszają w tej plątaninie miliona potrzeb uczniów, oczekiwań rodziców i celów lekcji? Czy też tak się stresują? Jakim cudem udaje im się zachować porządek na biurku?! Gdy udawało mi się czasem odwiedzić kogoś na lekcji, czułam się jak bohaterka „Tajemniczego ogrodu”, zaglądająca do fascynującej przestrzeni przez dziurkę od klucza – a tam – tak, tam to dopiero się dzieje…

Dlaczego koleżeńskie hospitacje zajęć są potrzebne nauczycielom?

Hospitacja koleżeńska, obserwacja, lekcja pokazowa, wizytacja, lekcja otwarta – sam widok tych słów może szybko wywołać gęsią skórkę u niejednego nauczyciela.

Blady strach pada na nas, gdy wyobrażamy sobie, że ktoś będzie „patrzył nam na ręce” i z pewnością wyhaczy każdy nasz błąd. Dlaczego więc utrzymuję, że gra jest warta świeczki i zachęcam do otwierania drzwi swoich klas kolegom i koleżankom po fachu? Poniżej cztery główne powody:

1️⃣ Nowe strategie radzenia zarządzania klasą. Ilu nauczycieli, tyle stylów pracy, ale z pewnością warto czerpać od siebie nawzajem skuteczne metody radzenia sobie z hałasem w klasie lub w bezpiecznych warunkach ćwiczyć język instrukcji.

2️⃣ Inspiracje i pomysły. Bez względu na to, czy dopiero rozwijasz swój warsztat lektorski, czy już masz w swoim zestawie ulubione gry i aktywności do wykorzystania na lekcjach, obserwacja lekcji kolegi czy koleżanki prawdopodobnie wzbogaci Twój repertuar o jakąś aktywność, na jaką nie wpadł(a)byś sam(a). Nowa gra integracyjna a może bajecznie prosty projekt plastyczno-językowy – daj się zaskoczyć, zainspirować i zabieraj pomysły do swojej klasy!

3️⃣ Wzrost motywacji. Gdy czujesz, że nauczycielskie wypalenie zawodowe czyha za rogiem albo zwyczajnie brak Ci chęci na tworzenie kolejnego scenariusza zajęć, bo w Twoją codzienną pracę wkrada się rutyna… Wizyta w klasie kolegi czy koleżanki po fachu doda Ci skrzydeł (a w każdym razie – wzmocni Twoją ciekawość i zaangażowanie!). A przygotowanie do zajęć, gdy to Ciebie odwiedza inny lektor, na pewno będzie bardziej ekscytujące (Czym ja go zaskoczę?...).

4️⃣ Tworzenie przyjaznego miejsca pracy. Los lektora to w dużej mierze praca w pojedynkę – ale wcale nie musi tak być! Obecność na lekcji może być bardzo wspierająca – dla Ciebie, ale i dla kolegi czy koleżanki z Twojego zespołu nauczycielskiego. Aby tak było, zerknij na checklistę, która pomoże zaplanować koleżeńską obserwację tak, aby to było wzmacniające i ciekawe doświadczenie.

Podcast Early Stage na temat hałasu w klasie: ⤵️

Sprawdź też:

• Jak nauczyciel może radzić sobie z frustracją i wypaleniem zawodowym?
• Sygnały, które mówią Ci, że czas odpocząć
• Strategie radzenia sobie z trudnymi zachowaniami uczniów

O czym pamiętać przed hospitacją koleżeńską? Checklista

Zanim wpiszecie w swoje kalendarze terminy, kiedy pojawicie się na swoich lekcjach, zaplanujcie sposób działania i odpowiedzcie na pytania pomocnicze:

1. Logistyka. Ustalcie, na co się umawiacie. Obserwacja całej lekcji czy tylko fragmentu? W których grupach lub klasach?
2. Potrzeby i oczekiwania. Czego potrzebujecie, żeby czuć się bezpiecznie podczas obserwacji? W czym potrzebujecie inspiracji, a w czym wsparcia, bo brakuje Wam już pomysłów?
3. Cele lekcji. Przedstaw odwiedzającemu Cię lektorowi, na czym zamierzasz się skupić. Jakie umiejętności Twoi uczniowie rozwiną w czasie tych zajęć? Na czym się skupisz?
4. W trakcie lekcji. Obserwując, zachowaj życzliwe nastawienie (przyjazna ciekawość oswaja stres!) i zadawaj sobie pytania: Jak działania i komunikaty mojej koleżanki/mojego kolegi wpływają na jej uczniów? Kiedy uczniowie są najbardziej zaangażowani? Co przeszkadza, a co pomaga w koncentracji? Pamiętaj, że liczy się prawda (czyli nikt jeszcze nie poprowadził lekcji idealnej!), a błędy to okazja do rozwoju!
5. Zamiana ról! Po obserwacji Twojej lekcji zaproś koleżankę/kolegę na rewizytę.
6. Czas na spotkanie. Zaparzcie sobie dobrą kawę i w spokojnych warunkach pogadajcie, skupiając się na tym, co każdemu z Was udało się osiągnąć. Praktykujcie uważne słuchanie, a zanim podzielicie się radą dotyczącą problemów z grupą (wiem, kuszące!), spróbujcie najpierw zadać jeszcze kilka otwartych, pozbawionych oceny pytań. Co najbardziej mnie zaskoczyło? Co podziwiałam? Dlaczego dana aktywność nie poszła zgodnie z planem?

Obserwacje lekcji to nie tylko sposób na rozwój własnego warsztatu, ale także szansa na budowanie wspierającej się społeczności nauczycieli, którzy wspólnie tworzą inspirujące i efektywne środowisko nauki. Pamiętaj, że czasem wystarczy po prostu otworzyć drzwi swojej klasy – nigdy nie wiesz, jakie fantastyczne pomysły i inspiracje czekają tuż za rogiem (albo za biurkiem kolegi)!

Jeśli ciekawi Cię, jak wzmacniać swoją motywację, jak dawać konstruktywny feedback oraz jak pielęgnować nastawienie na rozwój, zamiast skupiać się na błędach, zapraszamy do materiałów Teachers’ Universe!

• Growth Mindset. Co to jest? Czym się różni od fixed mindset?
• Współpraca lektorsko-metodyczna a efektywność nauczania języka
• Jak motywować uczniów podczas lekcji języka angielskiego? Bezpłatne szkolenie
• Webinarium Early Stage na temat aktywności fokusujących na lekcjach angielskiego
• Dobry feedback na lekcjach angielskiego

Obejrzyj też webinarium Early Stage 5 filarów motywacji: ⤵️

Autorka artykułu:

Weronika Puszyk – metodyczka Early Stage. Czerpie radość z różnorodnych spotkań edukacyjnych, prowadzących do twórczego myślenia i działania. W codziennej pracy dąży do efektywnej komunikacji, współpracy opartej na zaufaniu i prowadzącej do rozwoju autonomii uczniów oraz nauczycieli.