Czy w szkole językowej nauczyciele zadają prace domowe (i czy powinni)?

Czy zadawanie pracy domowej z języka angielskiego jest konieczne, niepotrzebne, a może szkodliwe? Z badań wynika jasno, że w przypadku języka obcego zadania domowe są po prostu skuteczne. Bardzo ważna jest jednak jakość zadawanej pracy domowej, a nie ilość zadań do odrobienia. Praca domowa nie powinna być karą czy sposobem na nadgonienie materiału, a narzędziem pozwalającym przedłużyć i wzmocnić kontakt ucznia z językiem. Nie zaszkodzi też szczypta kreatywności,.. Ale o tym za chwilę.

Dlaczego prace domowe się przydają?

Na początek omówmy samą kwestię zadawania prac domowych – czy są one niezbędne do skutecznej nauki? Na ten temat powstało wiele badań, z których większość wskazuje na pozytywny wpływ zadań domowych na naukę. Z badań przeprowadzonych przez Education Endowment Foundation wynika, że:

• praca domowa ma pozytywny wpływ na wyniki uczniów, szczególnie tych ze szkół średnich,
• feedback dotyczący pracy domowej zwiększa korzyści z niej płynące,
• bardzo ważne jest wyjaśnienie uczniom celu poszczególnych prac domowych.

Szeroko zakrojone badanie (2) przeprowadzone w 2015 roku w 45 klasach na 553 uczniach EFL analizowały wpływ tego, w jaki sposób nauczyciel sprawdza prace domowe, na postępy uczniów. Badano pięć różnych sposobów:

• sprawdzanie, czy praca domowa została odrobiona,
• odpowiadanie na pytania uczniów dotyczące pracy domowej,
• ustne sprawdzanie zadań,
• sprawdzanie ich na tablicy,
• zbieranie i ocenianie pracy domowej.

Nauczyciele zadawali prace domowe raz w tygodniu, za każdym razem sprawdzając je w jeden z powyższych sposobów, a efekty zmierzono po 6 tygodniach. Co się okazało?

Jak powinna wyglądać dobra praca domowa?

Tak jak w przypadku metod i form pracy z uczniami, prace domowe mogą służyć uczniom lepiej lub gorzej. W tym drugim wypadku zadawane są zadania, które nie prowadzą do rozwoju uczniów równocześnie obciążając ich i zajmując im czas. Jak więc powinna wyglądać dobra praca domowa?

📍 Odpowiednia długość

Praca domowa nie może być zbyt długa. Wiele badań, na przykład te przeprowadzone przez Instytut Badań Edukacyjnych (2) lub przez Claudię Wallis (3) pokazują, że poświęcenie większej ilości czasu na odrabianie zadań domowych nie jest równoznaczne zdobywaniu większej ilości wiedzy. Dlatego właśnie zadania domowe nie mogą być zbytnio obciążające. Równocześnie muszą być dobrze przemyślane – tak, aby przynosiły realną korzyść. W końcu to nie problem zadać dziesięć kolejnych zadań z podręcznika, ale jaki pożytek będzie z tego dla ucznia?

📍 Praca do samodzielnego wykonania

Współpraca z rodzicami i angażowanie ich w życie klasy są ważne, lecz nie mogą stać się podstawą rozwiązywania zadań domowych. Podstawą dobrego zadania domowego jest to, aby uczeń był w stanie rozwiązać je w pełni samodzielnie. Jeśli okazuje się za trudne – nauczyciel powinien pomóc zrozumieć dane zagadnienie.

Czy rodzic powinien się angażować w odrabianie pracy domowej? – Rolą rodzica jest motywowanie, dodatkowe utrwalanie i zabawy, które pozwalają dziecku powtarzać materiał – mówi Beata Wysocka, metodyczka główna Early Stage.

Sprawdź też:

• Jak rozmawiać z rodzicami o postępach uczniów lub problemach w nauce?

📍 Prace domowe nie powinny służyć nadrabianiu programu

Czasem ciężko jest zrealizować program w określonym czasie, szczególnie jeżeli mówimy o szkołach państwowych. Praca domowa jednak powinna mieć rolę utrwalającą, a nie wprowadzającą nowe zagadnienia.

Dodatkowo takie zadania domowe nie powinny być zadawane po nic. Kluczem do sukcesu jest tu sprawdzenie pracy i danie konstruktywnego, wspierającego feedbacku, który pomoże uczniom rozwinąć ich umiejętności językowe.

Sprawdź też:

• Jak rozegrać lekcję po mistrzowsku?

📍 Obowiązkowa praca domowa? Niekoniecznie

Czy praca domowa powinna być obowiązkowa? Nie musi, ale dobrze jest odnotowywać, kto odrabia zadania, a kto nie. Ponadto dobra praca domowa to taka, za której brak nie karzesz ucznia.

Monitoruj oddawanie pracy domowej, np. w dzienniku, aby móc zareagować, jeżeli uczeń często nie odrabia zadań domowych.

Sprawdź też:

• Jak motywować uczniów podczas lekcji języka angielskiego? Bezpłatne szkolenie
• Jak rozwijać u dzieci motywację wewnętrzną

📍Praca domowa może być po prostu ciekawa

Kreatywne pomysły na prace domowe dla uczniów to np.

• wykorzystanie memów w zadaniach domowych dla starszych uczniów,
• tworzenie własnych fiszek z przerabianego zakresu tematycznego,
• wysłuchanie wybranego podcastu lub webinarium i streszczenie go na lekcji (wśród naszych darmowych materiałów do nauki angielskiego znajdziesz np. webinarium o życiu modelek i modeli czy o programowaniu).

Czy nauczyciele mogą i powinni zadawać prace domowe na weekend?

Na koniec omówmy zadawanie prac domowych na weekend – czy nauczyciele mogą i powinni to robić? Odpowiedź na to pytanie brzmi: mogą, pod warunkiem, że utrzymują kryteria dobrej pracy domowej, czyli zadania nie są nadmiernie obciążające dla uczniów.

Praca domowa w Early Stage

➡️ Praca domowa w przypadku nauki języka pełni ważną funkcję pogłębiającą i wzmacniającą kontakt z językiem i umożliwia uczniom:

• lepsze utrwalenie materiału,
• zwiększenie kontaktu z językiem,
• automatyzację używania struktur gramatycznych i słownictwa,
• dostosowanie tempa pracy do indywidualnych potrzeb,
• budowanie nawyku samodzielnego i systematycznego uczenia się.

➡️ Czy praca domowa jest obowiązkowa w Early Stage? Zadajemy prace domowe, ale nie karzemy uczniów za ich brak.

➡️ Naszym zdaniem to nie ilość, a jakość pracy domowej odgrywa kluczową rolę.

Sprawdź też:

• Jakie metody nauczania są dziś skuteczne?

Podsumowanie

Jak widzisz, odpowiednie prace domowe mogą znacząco pomóc w nauce języka angielskiego, jednak należy wiedzieć, jak je przygotować. Warto tutaj wytłumaczyć uczniom, dlaczego wykonują taką pracę domową i przygotowywać zadania kreatywne. Dzięki temu odrabianie prac domowych będzie atrakcyjniejsze, a tym samym uczniowie będą je chętniej wykonywać.

Sprawdź też:

• Jak rozwijać swoją kreatywność w pracy nauczyciela?
• 6 czynności, które pomogą Ci wyzwolić kreatywność
• Podcast o kreatywności
• 5 pomysłów na kreatywną powtórkę słówek

Nadzór merytoryczny:
Beata Wysocka – metodyczka, trenerka umiejętności poznawczych, jogi i mindfulness dla dzieci, nauczycielka MBSR w trakcie certyfikacji. Z wykształcenia filolożka języka angielskiego i psycholożka. Zawsze pilnuje ważnych dla niej i dla Early Stage wartości – ekologii, NVC (non-violent communication, komunikacji bez przemocy), otwartości na różnorodność, a przede wszystkim cyfrowego i psychicznego dobrostanu dzieci i młodzieży. Jest współautorką podręczników do angielskiego dla uczniów Early Stage. W wolnych chwilach chodzi po górach i medytuje.

Zapraszamy też do podcastów i webinariów autorki:

➡️ Webinarium Mindfulness w edukacji
➡️ Artfully - o wykorzystaniu sztuki na zajęciach języka angielskiego
➡️ Jak uczyć myślenia (krytycznego) na lekcjach języka angielskiego
➡️ Podcast o kreatywności

Źródła:

1. Badanie przeprowadzone przez brytyjską Education Endowment Foundation
2. Pedro Rosário „The effects of teachers' homework follow-up practices on students' EFL performance: a randomized-group design”
3. Badanie przeprowadzone przez Instytut Badań Edukacyjnych
4. The Myth About Homework